aya kiftesi

ramazan geldi ya yemeden içmeden, urfalıların ramazanda ne yediklerinden ne içtiklerinden söz etmeden olmaz. ama bizim lafımız eskilerden olacak. bütün derdimiz eskinin bilinmesi, yazılması ve böylelikle kayıt altına alınması... çünkü yeni çok ve biliniyor. yeniden bir de çok şey eklendi hayatımız... eklenenler eklensin de eskiler unutulmasın, yok olmasın. yani bütün dert bu! neyse!

mesela ne vardı eskiden? külünçe vardı değil mi? şimdi diyeceksiniz ki külünçe şimdi de var! var ama fırınlarda pişen teştler dolusu külünçe var mı? birbirlerine karışmasın diye külünçe mührü var mı evlerin, ailelerin?
ya da yuvalağa yumurta kırıp da yiyen var mı sahurda? somun ekmek için sahurdan saatler önce somun fırınlarının önünde bekleyen onlarca çocuk var mı?

şimdi çeşit çeşit ekmek var fırınlarda. şimdi kaldırımlarda sıra sıra ciğerciler var! yüzlerce insan neredeyse bir arada ciğer yiyip öyle geçiştiriliyor sahurlar! neyse!

eskiye dönersek... eskinin sahur yemeklerinin vazgeçilmezi tezze sıcak sıcak somun, pendir ve çaydı. ya da külünçe, pendin ve çay. bunlar yokluk zamanının biraz da fakir fukaranın sahur yemeğiydi...

az biraz durumu iyi olanın sahurda olmazsa olmazı aya kiftesi ya da yuvalaktı! mutlak birkaç günde bir, sahurda yenilirdi. yenilirdi çünkü aya kiftesi ya da yuvalak insanı tok tutar gün boyu. bir de bulgur bol ve ucuzdu o zamanlar!

aya kiftesini yapmak çok zor değil ama çok kolay da değil! hazırlığı var. kara et dövülecek kara daşda. etin bütün sinirleri alınacak ayıklanacak. pambıh kimin olacak. sonra kifte leğeninde tıpkı çikifte yoğurur gibi bulgur, isot, tuz ve kara et yoğrulacak. aya kiftede frenksuyu yok.

uzun uzun aya kiftenin kiftesi adam akıllı yoğrulacak. arada az az su alarak. yoğurma bitince kifteden ceviz büyüklüğünde parçalar koparılıp çok az damla suyla el ıslatıp, kiftelere elin iki ayası arasında şekil verdirilecek. taa ki bütün kifteler bitene kadar.

istenirse aya kiftenin kiftesinin yarısı yuvalak da yapılır. malzeme aynı nasıl olsa... kifte yoğrulunca ister aya kiftesi yap ister yuvalak. genellikle ramazanda bu ikisi birlikte yapılırdı. birini biri daha çok sever. o zaman da canı ne isterse onu yer.

aya kiftesi bol yağda kızartılır iki tarafından. yuvalak da kızartılır ama istenirse yuvalak haşlanır bol kaynar suda... öyle de hoş olur. hatta haşlanan yuvalaklar soğuduktan sonra ikiye bölünüp yağda kızartılır. hatta hatta kızartıldıktan sonra üstüne yumurta kırılıp da yenir.

sağlıkla.